Jak się pysznie rozgrzać w jesienne popołudnie

Jesienne chłodne dni nadchodzą. Wraz z nimi plucha, deszcze i wiatry. Zanim elektrociepłownie uruchomią kaloryfery, będziemy się ogrzewać kocykiem, kubkiem gorącej herbaty. Szczęśliwcy napalą w kominku. Ci, którzy nie mają kominka, zapalą świeczki. One też dają poczucie przytulnego światła i ciepła. Co jeszcze możemy zrobić aby nie zmarznąć, zachować piękną figurę zdrowie
Mitem jest panujące przekonanie, że na zimę potrzebujemy jeść tłusto, że na zimę musimy odłożyć trochę sadełka, bo ono grzeje. Owszem, tak było w średniowieczu, kiedy po zimie przychodził przednówek, i był to czas, gdy organizm musiał mocno czerpać z własnych, gromadzonych latem i jesienią zapasów. Do dziś tak robią dzikie zwierzęta. Ale żyjemy w świecie mocno zindustrializowanym, mamy w sklepach, na wyciągnięcie ręki przyprawy i surowce na potrawy, o których naszym przodkom nawet się nie śniło. Więcej, jesteśmy w stanie sobie na nie pozwolić. Imbir na przykład już nie jest przyprawą, którą spotkać można było na magnackim stole, zagościł na stałe na sklepowych półkach. Zresztą, każda pora roku pachnie innymi roślinami i przyprawami. Jesień to czas jabłek, cytrusów, goździków, imbiru i przypraw korzennych.
Gdy za oknem zimno, powinniśmy zmienić dietę. Na rozgrzewającą. Wzmacniającą naszą odporność, wspierającą nasz organizm w walce z przeziębieniem, rozgrzewającą po spacerze w chłodny, jesienny dzień. Mądrość natury jest nieograniczona. Warto jej zaufać.

Zasadą nr 1 diety rozgrzewającej jest częstotliwość posiłków. Zrezygnuj z tradycyjnych trzech posiłków dziennie. Przestaw częstotliwość na mniejsze porcje, podawane cztery do pięciu razy dziennie. Zapewnisz sobie regularną dawkę energii i składników odżywczych, ułatwisz trawienie.

Zasada nr 2 to ciepłe śniadanie. Na śniadanie jedz produkty zbożowe, bogate w błonnik, witaminy i magnez. Kasza jaglana, owiec, jęczmień, płatki owsiane i produkty wielozbożowe to prawdziwa kopalnia dobroczynnych składników. Ciepłe śniadanie dodaje sił i optymistycznie nastraja w chłodny dzień. Jesienią jedz dużo warzyw, owoców. Mogą to być warzywa gotowane, domowe przetwory, mrożonki i kiszonki. Podawane w postaci zup, kremów i dodatków. Pamiętaj, im więcej warzyw tym lepiej. Długo gotowane i duszone warzywa korzeniowe świetnie rozgrzewają organizm. Spośród innych warzyw niezbędnych w jesienno – zimowym jadłospisie nie może zabraknąć kapusty, zarówno białej jak i czerwonej, brukselki. Inne warzywa pożądane w tym okresie to brukiew, dynia oraz rzepa. W potrawach powinno znaleźć się dużo czosnku, pora i cebuli, zwłaszcza czosnku, który słynie z antybakteryjnych właściwości. Groch, soczewica oraz fasola na pewno urozmaicą naszą dietę, zwłaszcza, że powinny być przygotowywane z dodatkiem majeranku, tymianku, kminku i kurkumy, czyli przypraw, które działają rozgrzewająco. Rozgrzewająco zadziałają tez dodatki – pieprz Cayenne, chrzan, musztarda, pietruszka oraz wspomniany już imbir o działaniu przeciwzapalnym. Nie zapominaj naturalnej witaminie C. Jej źródłem są brokuły, kalafior, czerwona papryka, pomidory oraz kiszona kapusta. Chłodzącym, ale dobrym źródłem witaminy C są też cytrusy.

Zasada nr 3 dotyczy napoi.
Powinno być dużo ciepłych, ale nie zwykłej czarnej herbaty czy kawy, lecz napojów ziołowych, na bazie czarnego bzu, maliny czy lipy.
Do herbatek dodawaj cynamon, imbir oraz miód. Miód ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, podnosi odporność naszego organizmu. Herbatki z dodatkami, tradycyjnie stosowane przez wszystkie babcie na całym świecie, wspomagają nasz organizm w walce z przeziębieniem, katarem oraz kaszlem. Wspomnieć choćby należy o przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych właściwościach soku z malin, idealnego dodatku do herbaty. Innym dodatkiem o magicznych właściwościach jest skórka z pomarańczy, idealna w herbacie i grzanym winie, działając przy tym przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie, łagodząc bóle głowy i nadając pomieszczeniom świątecznego zapachu. Z kolei mleko kokosowe idealne jako dodatek do herbaty, mleka i kawy, sprawdzi się też w zupach z dyni oraz w daniach mięsnych z nutką egzotyki. Unikaj herbaty z cytryną. Cytryna wrzucona do gorącego kubka herbaty zamienia znajdujący się w herbacie glin w cytrynian glinu odpowiedzialny za powstawanie choroby Alzheimera oraz przyczynia się do powstawania stanów chorobowych stawów.
Jesienią i zimą jedz głównie ciepłe posiłki.W chłodne dni w jadłospisach powinny dominować ciepłe potrawy. Ciepła potrawa ma zbawienny wpływ na układ trawienny i jego pracę. Do przygotowywania potraw wykorzystajmy oleje tłoczone na zimno, masło, jajka, grzyby oraz miód. W jadłospisie nie powinno zabraknąć ryby i drobiu. Niezbędne jesienią są pikantne przyprawy, papryka ostra, chili, pieprz. Unikaj jedzenia powodującego nadmierną produkcję śluzu i wilgoci. Chłodząco na organizm działa też cukier, lody, twaróg i ser. Jeśli szukasz czegoś do przegryzienia, jesienią i zimą dobrze sięgnąć po naturalne przekąski, takie jak słonecznik, orzechy, pestki dynia oraz suszone owoce.
Słowo o przyprawach rozgrzewające, idealne do stosowania w chłodnych porach roku.
Niegdyś egzotyczne, dostępne tylko na szlacheckich i magnackich stołach, dziś często spotykane w kuchni, cenione za aromat i smak. Do tych przypraw należą:

Goździki – dodawane do ciast, mięs, marynat oraz likierów. Olejek goździkowy sprawdzi się w stomatologii, w przemyśle kosmetycznym, ze względu na swoje działanie antyseptyczne. Olejek goździkowy pobudzi krążenie i złagodzi ból. Skąd pochodzi? Sprowadzany jest z Moluków. Z rosnącego tam drzewa – goździkowca korzennego obrywa się młode pączki kwiatowe razem z szypułkami. Następnie parzy się je w gorącej wodzie i suszy.

Imbir – poprawia krążenie, rozgrzewa, chroni przed infekcjami układu pokarmowego i dróg oddechowych, ułatwia trawienie, . Idealny do potraw pikantnych oraz słodkich. Sprawdza się jako przyprawa do zup, mięs, ryżu, jaj oraz słodkich deserów. Można go dodawać do kawy, herbaty, jako dodatek do grzanego wina.

Kurkuma – dodatek do gotowanych jaj, majonezów, omletów, serów, sałatek rybnych. Może znaleźć zastosowanie jako barwnik do potraw, ze względu na swój intensywny, żółty kolor. Kurkuma nie pozwala nam się zestarzeć, zawiera antyoksydanty zwalczające wolne rodniki, ochronnie działa na serce oraz wątrobę, przyspiesza gojenie się ran, wpływa korzystnie na trawienie. Działa grzybo, bakterio i wirusobójczo.

Kardamon – stosowany jako dodatek do deserów, serków, kawy, czekolady i mleka. Zastosuj go, gdy walczysz z objawami przeziębienia, zwłaszcza w chorobach oskrzeli dróg oddechowych. Łagodzi kaszel, działa wirusobójczo, wzmacnia organizm, poprawia trawienie i odświeża oddech.

Kolendra – przyprawa używana do szarlotki i piernika. Jest głównym składnikiem curry, idealnie pasuje do sałatek, ryżu i sosu pomidorowego. Działaj jak afrodyzjak. Poprawia krążenie krwi, obniża poziom cholesterolu, wzmaga łaknienie, pobudzając wydzielanie soku żołądkowego.

Kminek – wspomaga trawienie, stąd stosowany jako przyprawa do dań ciężkostrawnych, z kapusty, gulaszu. Pasuje do ziemniaków, sera, kapusty kiszonej, pieczywa. Składnik wódek i likierów. Wspomaga działanie wątroby i żołądka.

Gorczyca – składnik marynat i musztardy. Pochodzi z kuchni hinduskiej, jest składnikiem sosów sałatkowych.

Chrzan – pobudza trawienie, idealny do ciężkostrawnych dań mięsnych. Pasuje do ryb. Nie należy go przechowywać w stanie rozdrobnionym ze względu na to, że utlenia się pod wpływem powietrza

Majeranek – pasuje do mięsa i zup. Wspomaga przemianę materii, działa wiatropędnie.

Czosnek – o jego bakteriobójczych właściwościach wie każdy, wspomaga organizm w walce z przeziębieniem, chroni przed zawałem, udarem, zmniejsza zmiany miażdżycowe, poprawia elastyczność naczyń krwionośnych, ma właściwości podobne do aspiryny, wspomaga trawienie. Stosowany do przyprawiania mięs, drobiu, ryb, skorupiaków i ślimaków. Stosowany do sosów sałatkowych, masła. Dodatek i przyprawa o bardzo uniwersalnym charakterze.

Pieprz Cayenne – rozgrzewa, oczyszcza z toksyn, wpływa na obniżenie cholesterolu, działa przeciwbólowo, wspomaga organizm w walce z chorobami reumatycznymi. Nadmiar powoduje podrażnienie błon śluzowych oraz przewodu pokarmowego. Bardzo ostra przyprawa, dodawana do mięs, sosów warzyw.

Chili – ostra papryka, która wzbogaci smak mięsa, czekolady, drobiu. Pasuje też do dań z soczewicy czy fasoli. Silnie rozgrzewa i łagodzi przekrwienia. Przyprawa pomocna w leczeniu kataru.

Pieprz czarny – dodawany w Polsce do każdej potrawy. Pieprz działa dezynfekcyjnie i przeczyszczająco, łagodząc wzdęcia i niestrawność. Poprawia trawienie, stosowany w leczeniu żołądka i łagodzeniu objawów nudności. Świetnie kontrastuje z cukrem w deserach.

Wanilia – nalewka lub syrop z wanilii stosowana jest w zwalczaniu gorączki. Wspomaga trawienie. Jest dodatkiem stosowanym do kawy, herbaty, ciast, naleśników i serków.

Cynamon – łagodzi objawy niestrawności, pomaga w leczeniu kataru. Idealnie pasuje do kawy, mleka, czekolady i grzańca, musów jabłkowych i śliwkowych.

Artykuł przygotowała Restauracja Okrasa z Wrocławia specjalizująca się w kuchni polskiej.