Pieczenie chleba – jak upiec doskonały chleb?
Czy jest coś przyjemniejszego niż ciepły, świeżo upieczony chleb, którego zapach rozchodzi się po całym domu? Chyba każdy z nas choć raz marzył o upieczeniu pysznego, chrupkiego bochenka, zupełnie jak z piekarni. Na całe szczęście wypiek chleba w domu to nic trudnego! Jak samodzielnie upiec domowy chleb i jak przygotować idealne ciasto chlebowe, aby chleb zawsze się udał?
Gdzie lepiej upiec chleb – w piecu, czy w piekarniku?
Chleb pieczony w piecu cechuje się niezwykłym smakiem i aromatem palonego drewna. Bezpośrednie kładzenie ciasta na rozgrzanym kamieniu umożliwia wypiek prawdziwie tradycyjnego, ekologicznego chleba bez formy. W piekarniku jednak foremka jest niezbędna, a samo pieczenie odbywa się na innych zasadach. Chleb jest pieczony w jednej, ustalonej z góry temperaturze, podczas gdy w piecu temperatura sukcesywnie się obniża, pozwalając pieczywu „dojść” swoim tempem do pożądanej struktury. Jeśli więc istnieje taka możliwość, warto wypiekać własne bochenki w przydomowym piecu opalanym drewnem, co zaowocuje zupełnie inną, lepszą jakością pieczywa.
Jak zbudować własny piec chlebowy? – Kliknij i zobacz!
Pieczenie chleba w domu – jak przygotować ciasto?
Podstawą wypieku chleba w domu jest przygotowanie ciasta o odpowiedniej konsystencji. Aby taką uzyskać, należy wybrać dobrą jakościowo mąkę pszenną, razową, lub orkiszową – w zależności od upodobań. Wybór odpowiedniej mąki wpłynie na finalny smak chleba. Ponadto należy pamiętać o odpowiedniej temperaturze wody niezbędnej do wyrośnięcia drożdży – żywych organizmów. Zaczynają one „pracować” w temperaturze ok. 24-26 stopni Celsjusza. Ciasto do wypieku domowego chleba można przygotować na dwa sposoby.
#1 Chleb pszenny na świeżych drożdżach
Najczęściej pieczonym chlebem jest chleb drożdżowy. Jego wykonanie zajmuje niewiele czasu (nie licząc czasu potrzebnego do wyrastania chleba). Rozpoczynamy od przygotowania tzw. rozczynu. Świeże drożdże dokładnie wymieszaj do jednolitej konsystencji z przewidzianą w przepisie wodą i połową wykorzystywanej mąki pszennej, a następnie przykryj naczynie ściereczką i odstaw rozczyn w ciepłe miejsce na 3,5 godziny. Wymieszane ciasto podwoi swoją objętość. Po upływie czasu dodaj do ciasta sól i resztę mąki oraz wygnieć do uzyskania jednolitej masy. Ponownie przykryj naczynie ścierką i odstaw na 15-20 minut do tzw. wstępnej fermentacji.
Po 20 minutach zagnieć ciasto „na chusteczkę”, aby je odpowietrzyć. Następnie uformuj odpowiedni kształt i umieść ciasto w naolejowanej formie wypiekowej na kolejne 60 minut (czasami ciasto wyrasta szybciej, dlatego pilnuj, aby nie opadło). W tym czasie przygotuj piec lub rozgrzej piekarnik. Po upływie godziny rozpocznij proces pieczenia. Włóż uformowany chleb do pieca rozgrzanego do 270 stopni Celsjusza, lub do gorącego piekarnika o temperaturze ok. 240 stopni Celsjusza.
Czas pieczenia chleba w piecu to 1 godzina, zaś w piekarniku to około 40 minut – do uzyskania brązowej skórki. Niektórzy po upływie 10 minut zmniejszają temperaturę pieczenia w piekarniku do 210 stopni, aby uzyskać efekt spadającej temperatury pieca, a także kładą na dolnej półce żaroodporne naczynie z wodą, aby pieczony chleb nie wysychał. Pieczywo podawaj, gdy całkowicie wystygnie, aby powstały przy fermentacji drożdży kwas octowy spokojnie odparował. Do krojenia chleba możesz wykorzystać specjalną maszynę lub nóż z ząbkami, aby zapobiegnąć szarpaniu chleba.
#2 Pyszny chleb na zakwasie
Zakwas jest mieszanką razowej mąki żytniej i przegotowanej wody. Potocznie nazywany chleb na zakwasie to po prostu chleb żytni. Doświadczeni domowi piekarze często mieszają ze sobą mąki żytnie i pszenne, tworząc chleb pszenno-żytni. Warto wiedzieć, że wypieki drożdżowe zajmują sporo mniej czasu niż pieczenie chleba na zakwasie, gdyż przygotowanie zakwasu zajmuje aż 5 dni. Jest to jednak warte poświęcenia ze względu na niesamowity, zupełnie inny smak pieczywa z zakwasu.
Gotowy zakwas przechowuje się w słoiku w lodówce. Pamiętaj, aby mógł on „oddychać”, dlatego słoik przykryj gazą. Wieczorem, dzień przed pieczeniem chleba wyciągnij zakwas z lodówki, aby uzyskał temperaturę pokojową. Następnie „dokarm” go letnią wodą i mąką. Najlepiej sprawdzi się mąka żytnia razowa. Całość wymieszaj drewnianą łyżką – nie wolno używać metalowych sztućców – i odstaw na całą noc bez przykrycia. W dniu wypieku pieczywa odmierz wymaganą ilość zakwasu i wymieszaj go z potrzebnymi składnikami – wodą, mąką i solą.
Ciasto na zakwasie wyrabia się około 10 minut. Następnie należy przełożyć je do naczynia i odstawić pod przykryciem w ciepłe miejsce, aż podwoi swoją objętość – na około 30-60 minut. Po upływie czasu zagnieć ciasto „na chusteczkę” i uformowane odstaw do ponownego wyrośnięcia, a następnie upiecz – tak, jak w przypadku chleba drożdżowego.
Podsumowanie
Samodzielne pieczenie chleba to przede wszystkim ogromna satysfakcja z własnych wypieków, ale także duża lekcja cierpliwości. Choć proces wyrastania ciasta jest długi, warto nauczyć się pieczenia, aby przy każdej możliwej okazji zaskakiwać domowników i gości pysznym, chrupiącym pieczywem. Co ciekawe, możesz eksperymentować, mieszając różne rodzaje mąk, tworząc swoje specjały ;).
Pieczenie własnego chleba to świetna sprawa! Zwłaszcza jak smakuje całej rodzinie 🙂 Ja odkąd mam robota ariete to częściej sama piekę i to super uczucie!